تصویر تصوف در سینمای معناگرای ایران بعد از انقلاب اسلامی

این پژوهش به بررسی تصویر تصوف در سینمای معناگرای ایران می پردازد. برای این منظور ابتدا تعریف به سینمای معناگرا و تصوف به عنوان چهارچوب مفهومی پژوهش پرداخته شده است. از طریق نمونه گیری هدفمند فیلم های «توبه نصوح»، «استعاذه»، «هامون»، «زندگی و دیگر هیچ»، «پری»، ، «وقتی همه خواب بودند» و «محیا» به عنوان نمونه های مورد بررسی، انتخاب شدند. برای مطالعه لایه های مختلف این فیلم ها از دو روش نشانه شناسی و تحلیل گفتمان استفاده شده است. در نشانه شناسی، سطوح تحلیل فیسک، تحلیل سازه کیت سلبی و ران کاودری و همچنین الگوی روایی و نشانه شناسی بارت مورد استفاده قرار گرفته است. برای تحلیل گفتمان از روش های فرکلاف و وندایک استفاده شده است. نتایج حاصله، پاسخی است به سوال اصلی پژوهش که «بازنمایی تصویری تصوف در سینمای معناگرای ایران بعد از انقلاب چگونه بوده است؟». بعد از بررسی هفت فیلم مذکور، تصویر تصوف در سینمای معناگرای ایران، شامل هشت باور اصلی هجرت و سفر، همراه بودن با استاد و پیر راه، خلوت و دوری گزینی از جامعه، فنا، زهد، جبر و تقدیر گرایی، ریاضت و در نهایت گریز از آداب ظاهری شریعت است. از این میان، سه باور هجرت و سفر، همراه بودن با استاد و پیر راه، خلوت و دوری گزینی از جامعه به عنوان نقطه مشترک و هسته مرکزی تصویر تصوف در سینمای معناگرای ایران به دست آمده است. کلیدواژه ها: سینما، سینمای معناگرا، تصوف، ایران، تصویر